Baş Dönmesi Nedir?
Baş dönmesi (vertigo), kişinin çevresinin hareket ettiği hissine kapılmasına neden olan rahatsız edici bir semptomdur. Baş dönmesi, genellikle dengesizlik, sersemlik ve kontrol eksikliği hissiyle birlikte gelir. Bazı durumlarda, mide bulantısı ve kusma gibi ek semptomlarla da karşılaşılabilir. Baş dönmesinin ne kadar şiddetli olduğu ve ne kadar süreyle devam ettiği kişiden kişiye değişebilir.
Baş Dönmesinin Yaygın Nedenleri
Baş dönmesinin birçok farklı nedeni olabilir. Bu nedenlerin bazıları ciddi hastalıkların belirtileri olabilirken, bazıları ise daha geçici ve basit durumlara bağlı olarak meydana gelebilir. İşte baş dönmesine yol açabilen bazı yaygın nedenler:
1. İç Kulak Problemleri
İç kulak, dengeyi korumak için kritik bir rol oynar. İç kulaktaki sıvının hareketi, beyine denge hakkında bilgi gönderir ve bu sayede vücut dengesini sağlamaya çalışır. İç kulaktaki denge sistemiyle ilgili bozukluklar, baş dönmesi ve denge kaybı gibi sorunlara yol açabilir. Örneğin, Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV), iç kulaktaki küçük kalsiyum parçalarının yer değiştirmesi sonucu olur ve kişide kısa süreli baş dönmesi ataklarına yol açar.
2. Meniere Hastalığı
Bu, iç kulakta sıvı birikmesi nedeniyle meydana gelen bir durumdur. Meniere hastalığı, baş dönmesi ile birlikte işitme kaybı ve kulak çınlamasına da neden olabilir. Genellikle tek bir kulak etkilenir ve kişinin günlük yaşamını zorlaştırabilir.
3. Migren
Migren vakalarında, bazı bireylerde baş dönmesi görülebilir. Migren baş ağrısı sırasında ya da sonrasında baş dönmesi hissi yaşanabilir. Bu durum genellikle “vestibüler migren” olarak adlandırılır ve belirtileri arasında baş ağrısının yanı sıra, mide bulantısı, ışığa hassasiyet de yer alır.
4. Düşük Kan Basıncı
Kan basıncı aniden düştüğünde, beynin yeterince oksijen almaması nedeniyle baş dönmesi yaşayabilirsiniz. Özellikle otururken birden ayağa kalkıldığında baş dönmesi yaşanması hipotansiyonun belirtisi olabilir.
5. Sinir Sistemi Rahatsızlıkları
Parkinson hastalığı, multiple skleroz (MS) gibi sinir sistemini etkileyen bazı rahatsızlıklar da baş dönmesine yol açabilir. Eğer baş dönmesine nörolojik belirtiler eşlik ediyorsa, mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.
6. Dehidrasyon ve Elektrolit Dengesizlikleri
Yeteri kadar sıvı almadığınızda ya da aşırı terleme, kusma gibi durumlarda vücudun sıvı dengesinde bozukluklar meydana gelir. Bu dehidrasyon, başta sersemlik ve baş dönmesi gibi belirtilere yol açabilir.
Baş Dönmesinin Tedavi Yöntemleri
Baş dönmesinin tedavisi, altta yatan nedenin ne olduğuna bağlıdır. Bu nedenle kısmi bir teşhis gereklidir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:
İlaç Tedavisi: Eğer baş dönmesi iç kulaktaki bir enfeksiyona bağlı olarak ortaya çıkıyorsa, genellikle antibiyotikler ve iltihap önleyici ilaçlar önerilebilir. Ayrıca bulantıyı ve baş dönmesini hafifletmek için antihistaminler veya antiemetik ilaçlar da kullanılabilir.
Fizik Tedavi: Özellikle BPPV gibi durumlarda baş dönmesi belirtilerini hafifletmek için bazı özel baş ve vücut pozisyonu egzersizleri işe yarayabilir. Vestibüler rehabilitasyon adı verilen bu tedavi yöntemi, iç kulak problemleri kaynaklı baş dönmesi şikayetlerini azaltabilir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Tuzlu yiyeceklerin tüketimini azaltmak, düzenli sıvı alımını sağlamak veya stres yönetimi gibi yaşam tarzı değişiklikleri, baş dönmesini hafifletebilir.
Cerrahi Müdahale: Eğer baş dönmesi Meniere hastalığı gibi ilerleyici bir sorundan kaynaklanıyorsa ve diğer tedavi yöntemleri etkisiz kalıyorsa cerrahi müdahale de gerekebilir.
Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?
Eğer baş dönmenizi açıklayamıyorsanız, çok sık yaşanıyorsa, uzun sürüyorsa veya beraberinde göz kararması, bayılma, kuvvet kaybı, konuşma zorluğu gibi belirtiler yaşıyorsanız mutlaka bir doktora başvurmanız gerekir. Baş dönmesi bazen daha ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir.